Zastanawiasz się czasami jak wykorzystać tekst literacki w nauce języka obcego? Od czego zacząć i jakie ćwiczenia możesz wykonać? W dalszej części wpisu znajdziesz kilka podpowiedzi.
WYBIERZ ODPOWIEDNI TEKST DLA SIEBIE
Rzeczą, od której należy zacząć jest wybór odpowiedniego tekstu. W podjęciu decyzji powinieneś wziąć po uwagę jego trudność. Wybrany przez ciebie tekst nie powinien być ani zbyt trudny, ani zbyt prosty. Poza tym, pamiętaj, aby czytanie tekstu sprawiało Ci przyjemność. Dlatego najlepiej zdecyduj się na swój ulubiony gatunek literacki lub swojego ulubionego autora. Sam tekst może mieć różną długość. Jednak, jeśli postawisz na powieść, to lepiej wybierz konkretny fragment, który następnie poddasz analizie. Dla przykładu zamieszczam stronę książki autorstwa Miguela de Unamuno pt. „Abel Sánchez” (język hiszpański):
No recordaban Abel Sánchez y Joaquín Monegro desde cuándo se conocían. Eran conocidos desde antes de la niñez, desde la primera infancia, pues ya sus sendas nodrizas se juntaban y los juntaban cuando aun ellos no sabían hablar. Aprendió cada uno de ellos a conocerse conociendo al otro. Y así vivieron y se hicieron juntos amigos desde nacimiento casi, más bien hermanos de crianza.
En sus paseos, en sus juegos, en sus otras amistades comunes, parecía dominar e iniciarlo todo Joaquín, el más voluntarioso; pero era Abel quien, pareciendo ceder, hacía la suya siempre. Y es que le importaba más no obedecer que mandar. Casi nunca reñían. «Por mí como tú quieras…!» le decía Abel a Joaquín, y éste se exasperaba a las veces porque con aquel «como tú quieras…!» esquivaba las disputas.
—Nunca me dices que no!—exclamaba Joaquín.
—Y para qué?—respondía el otro.
—Bueno, este no quiere que vayamos al Pinar—dijo una vez aquel cuando varios compañeros se disponían a un paseo.
—Yo? pues no he de quererlo…!—exclamó Abel.—Sí, hombre, sí; como tú quieras. Vamos allá!
—No, como yo quiera, no! Ya te he dicho otras veces que no! Como yo quiera no! Tú no quieres ir!
—Que sí, hombre…
—Pues entonces no lo quiero yo…
—Ni yo tampoco…
—Eso no vale—gritó ya Joaquín.—O con él o conmigo!
Y todos se fueron con Abel, dejándole a Joaquín solo.
Al comentar éste en sus Confesiones tal suceso de la infancia, escribía: «Ya desde entonces era él simpático, no sabía por qué, y antipático yo, sin que se me alcanzara mejor la causa de ello, y me dejaban solo. Desde niño me aislaron mis amigos».
Durante los estudios del bachillerato, que siguieron juntos, Joaquín era el empollón, el que iba a la caza de los premios, el primero en las aulas y el primero Abel fuera de ellas, en el patio del Instituto, en la calle, en el campo, en los novillos, entre los compañeros. Abel era el que hacía reir con sus gracias y, sobre todo, obtenía triunfos de aplauso por las caricaturas que de los catedráticos hacía. «Joaquín es mucho más aplicado, pero Abel es más listo… si se pusiera a estudiar…» Y este juicio común de los compañeros, sabido por Joaquín, no hacía sino envenenarle el corazón. Llegó a sentir la tentación de descuidar el estudio y tratar de vencer al otro en el otro campo, pero diciéndose: «bah! qué saben ellos…» siguió fiel a su propio natural. Además, por más que procuraba aventajar al otro en ingenio y donosura no lo conseguía. Sus chistes no eran reídos y pasaba por ser fundamentalmente serio. «Tú eres fúnebre»—solía decirle Federico Cuadrado—«tus chistes son chistes de duelo».
Concluyeron ambos el bachillerato. Abel se dedicó a ser artista siguiendo el estudio de la pintura y Joaquín se matriculó en la Facultad de Medicina. Veíanse con frecuencia y hablaba cada uno al otro de los progresos que en sus respectivos estudios hacían, empeñándose Joaquín en probarle a Abel que la Medicina era también un arte y hasta un arte bella, en que cabía inspiración poética. Otras veces, en cambio, daba en menospreciar las bellas artes, enervadoras del espíritu, exaltando la ciencia, que es la que eleva, fortifica y ensancha el espíritu con la verdad.
OCEŃ NA ILE ROZUMIESZ DANY FRAGMENT
Na tym etapie postaraj się określić jak dobrze rozumiesz tekst. Możesz dokonać krótkiego streszczenia podstawowych informacji zawartych we fragmencie. Na przykład, wymienić głównych bohaterów oraz określić podstawowy temat tekstu. W przypadku zaprezentowanego powyżej fragmentu, mowa jest o przyjaźni Abela i Joaquína. Autor opisuje w nim po krótce obu bohaterów, o których dowiemy się więcej wraz z rozwojem akcji powieści. Oczywiście opis możesz sporządzić również w języku obcym w formie pisemnej lub ustnej. A jeśli masz ochotę, ułóż pytania do tekstu.
ZAZNACZ NIEZNANE SŁOWA I WYRAŻENIA
Gdy już wiesz, czego dotyczy tekst, z którym będziesz pracować, pora zabrać się za te fragmenty, które sprawiają Ci trudność. Znajdź i zaznacz słówka oraz wyrażenia, których jeszcze nie znasz. Może to wyglądać mniej więcej tak:
No recordaban Abel Sánchez y Joaquín Monegro desde cuándo se conocían. Eran conocidos desde antes de la niñez, desde la primera infancia, pues ya sus sendas nodrizas se juntaban y los juntaban cuando aun ellos no sabían hablar. Aprendió cada uno de ellos a conocerse conociendo al otro. Y así vivieron y se hicieron juntos amigos desde nacimiento casi, más bien hermanos de crianza.
W wersji papierowej możesz wykorzystać kolorowe markery lub wybrać odpowiedni dla siebie sposób zakreślenia wyrazów.
Następnie spróbuj się zastanowić nad znaczeniem poszczególnych słów lub wyrażeń. Najpierw, analizując kontekst, w którym się pojawiają. Jeśli, nie pozwoli ci on na zrozumienie słowa, chwyć za słownik. Możesz wykorzystać zarówno słownik jednojęzyczny, który może wskazać Ci niuanse w znaczeniu danego słowa lub dwujęzyczny, gdzie znajdziesz gotowe tłumaczenie. Możesz także połączyć dwa sposoby. O ile to możliwe zwróć też uwagę na dodatkowe informacje dotyczące danego wyrazu np. rodzaj gramatyczny, wymowę, styl.
UŁÓŻ ZDANIA Z UŻYCIEM NOWEGO SŁOWNICTWA
Kolejnym etapem jest praktyczne wykorzystanie zdobytej wiedzy. Pierwszym z ćwiczeń może być ułożenie własnego zdania z nowopoznanym słowem lub wyrażeniem. Najlepiej zdecyduj się na takie zdanie, które będzie odnosić się do twoich własnych doświadczeń. Jeśli, słów jest odpowiednio więcej, możesz spróbować ułożyć z nich krótką historyjkę.
POSZUKAJ SYNONIMÓW, KTÓRYMI MÓGŁBYŚ JE ZASTĄPIĆ
Aby jeszcze bardziej pobawić się z językiem i nauczyć jeszcze więcej zastanów się, jakich synonimów mógłbyś użyć, zamiast znajdującego się w tekście wyrazu. Im więcej ich znajdziesz, tym lepiej. Pamiętaj o tym, że użycie synonimów sprawia, że twoja wypowiedź staje się bogatsza w słownictwo i przestajesz używać ciągle tych samych wyrazów. Jeśli łatwiej przychodzi Ci zapamiętywanie słownictwa w formie graficznej, stwórz na przykład mapę myśli.
ZNAJDŹ INNE WYRAŻENIA, KTÓRE MOŻNA STOSOWAĆ Z WYBRANYM SŁOWEM
Często zdarza się, że w oparciu o dany wyraz, można utworzyć inne wyrażenia. Postaraj się znaleźć te, które funkcjonują w języku na co dzień. W ten sposób nie tylko pogłębisz swoją wiedzę, ale również dostrzeżesz możliwości danego języka. W tym przypadku również dobrze sprawdzi się grafika.
ZNAJDŹ BRAKUJĄCYCH CZŁONKÓW „RODZINY” TJ. TWÓRZ WYRAZY POCHODNE
Możesz również spróbować stworzyć wyrazy pochodzące od podkreślonego słowa. Nie zawsze uda Ci się znaleźć pełne zestawienie tj. czasownik, rzeczownik, przymiotnik czy przysłówek. Jednak, jeśli odkryjesz chociaż jedną formę, to już będziesz do przodu. Poza tym, poznasz całe rodziny wyrazów. Co w przyszłości pozwoli Ci na bardziej odważne eksperymenty językowe oraz znalezienie klucza do tworzenia kolejnych wyrazów, nawet jeśli wcześniej nie poznałeś ich jako takich.
ZAZNACZ KONSTRUKCJE GRAMATYCZNE, KTÓRYCH NIE ZNASZ
W zależności od poziomu będą się one różnić stopniem trudności. Przykładowo może to wyglądać w ten sposób:
Durante los estudios del bachillerato, que siguieron juntos, Joaquín era el empollón, el que iba a la caza de los premios, el primero en las aulas y el primero Abel fuera de ellas, en el patio del Instituto, en la calle, en el campo, en los novillos, entre los compañeros. Abel era el que hacía reir con sus gracias y, sobre todo, obtenía triunfos de aplauso por las caricaturas que de los catedráticos hacía. «Joaquín es mucho más aplicado, pero Abel es más listo… si se pusiera a estudiar…» Y este juicio común de los compañeros, sabido por Joaquín, no hacía sino envenenarle el corazón. Llegó a sentir la tentación de descuidar el estudio y tratar de vencer al otro en el otro campo, pero diciéndose: «bah! qué saben ellos…» siguió fiel a su propio natural. Además, por más que procuraba aventajar al otro en ingenio y donosura no lo conseguía. Sus chistes no eran reídos y pasaba por ser fundamentalmente serio. «Tú eres fúnebre»—solía decirle Federico Cuadrado—«tus chistes son chistes de duelo».
Podkreślone formy to czasy imperfecto de indicativo (era, obtenía) oraz imperfecto de subjuntivo (se pusiera). Poza tym, we fragmencie znajdziecie również czasy presente de indicativo oraz indefinido. Pamiętajcie, że oprócz form czasownikowych, możecie wybierać inne nieznane jeszcze elementy gramatyczne.
OKREŚL CEL ZASTOSOWANIA DANEJ FORMY
Na podstawie kontekstu wypowiedzi, postaraj się odpowiedzieć na pytanie, dlaczego pojawiła się taka, a nie inna forma. Na przykład, określ perspektywę czasową lub zastanów się czy autor tekstu wskazuje na fakt, przypuszczenie, a może rozkaz.
Jeśli napotkasz bardziej nietypowe użycie konstrukcji gramatycznej, spróbuj dowiedzieć się, dlaczego stosuje się ją właśnie w tym przypadku. Z pomocą może przyjść Ci klasyczny podręcznik do gramatyki, native speaker lub Internet.
PRZEANALIZUJ ELEMENTY SKŁADOWE
Jeśli to tylko możliwe, postaraj się określić elementy składowe danej formy gramatycznej. Będzie to dotyczyć przede wszystkim czasów. Jednak, obserwując zastosowanie poszczególnych form w kontekście, również możesz dostrzec powtarzający się wzorzec.
STÓWRZ ZDANIE OPARTE O TEN SAM MODEL
Jeśli już przyjrzysz się temu jak funkcjonuje dany element gramatyczny, spróbuj utworzyć zdanie, w którym wykorzystasz zdobytą wiedzę. Jeśli tylko czujesz się na siłach i jest to możliwe językowo, twoja wypowiedź może być dłuższa.
