Zastanawiałeś się czasami czy można wykorzystać tekst w języku obcym (książka, artykuł prasowy, tekst piosenki etc.) do nauki gramatyki? A jeśli tak, to w jaki sposób do tego podejść?
Odpowiedź na pierwsze pytanie powinna być zdecydowanie twierdząca. Przecież tekst pisany to nie tylko samo słownictwo, ale również gramatyka, która spaja ze sobą poszczególne elementy. W ten sposób powstają zdania oraz całe akapity. Za chwilę pokażę Ci jak można pracować z tekstem tak, aby jak najwięcej z niego wyciągnąć. Jako przykłady posłużą mi krótkie fragmenty tekstów literackich w języku portugalskim, hiszpańskim oraz angielskim.
Na początek, chciałabym Ci zaprezentować kilka wskazówek dotyczących wyboru tekstu do analizy gramatycznej. Powinieneś wziąć pod uwagę następujące aspekty:
– ROZMIAR TEKSTU – możesz zdecydować się na krótki tekst znajdujący się, na przykład, na stronie internetowej, przeczytać niewielki objętościowo artykuł lub wybrać fragment ze swojej ulubionej książki. Pamiętaj jednak, aby nie przytłoczył Cię nadmiar słów. Jeśli tekst będzie zbyt długi, to możesz natrafić na sporo nowych informacji i trudno będzie Ci je zapamiętać.
– TEKST WSPÓŁCZESNY CZY KLASYKA? – moim zdaniem, lepiej będzie, jeśli zdecydujesz się na tekst pisany współcześnie. Unikniesz w ten sposób zarówno słownictwa, które wyszło z użycia, a zastosowane struktury gramatyczne oraz przykład ich wykorzystanie będą dla Ciebie bardziej użyteczne.
– COŚ REALNEGO CZY FANTASTYCZNEGO? – jeśli chcesz później wykorzystać dane wyrażenia lub w pełni korzystać z napotkanych struktur gramatycznych, to wybierz, taki tekst, który opisuje coś realnego. Będziesz mógł to odnieść do sytuacji mających miejsce w twoim życiu.
– CO CZYTASZ PO POLSKU? – jeśli spodobała Ci się książka w tłumaczeniu, to dlaczego nie sięgnąć po wersję oryginalną? Natomiast, jeśli lubisz czytać, na przykład, reportaże to czytanie stanie się przyjemnością. Będziesz mieć okazję, aby przyjrzeć się bliżej strukturze tekstu i dominującym elementom gramatycznym.
– TEKST PIOSENKI A MOŻE POEZJA? – w tym przypadku masz dodatkowo możliwość posłuchania tekstu. Jednak, pamiętaj, że zarówno słownictwo jak i gramatyka, będą w pewien sposób dostosowane do wymagań tych form (rytm, melodia czy rymy).
*****
Po tym krótkim wprowadzeniu, przejdźmy do analizy wybranych fragmentów tekstu.
JĘZYK PORTUGALSKI
Zapraszam Cię do lektury fragmentu książki „Mały książę”:
„Depois de ter caminhado muito tempo pelas areias, rochas e neves, o principezinho, descobriu, finalmente, uma estrada. E todas as estradas vão dar aos homens.
Bom dia – disse ele.
Era um jardim cheio de rosas em flor.
Bom dia – disseram as rosas.
O principezinho observou-as. Eram todas parecidas com a sua flor.
Quem são vocês? – perguntou-lhes estupefacto.
Nós somos rosas – responderam as rosas.
Ah! – exclamou o principezinho.
E sentiu-se muito infeliz. A sua flor dissera-lhe que era a única da sua espécie em todo o universo. E, afinal, havia ali cinco mil, todas parecidas, num único jardim!”
***
W tekście, który widzisz powyżej znajduje się sporo struktur gramatycznych, na przykład:
– czasy (presente – vão; pps – descobriu, disse; imperfeito – era, havia; mais que perfeito simples – dissera)
– zaimki (complemento direto – as ; complemento indireto – lhes)
– przyimki (em, de, por, a – w naszym tekście głównie w łączeniach z rodzajnikami)
– rodzajniki (o, as)
I wiele więcej….
***
Wskazówki do pracy nad własnym tekstem:
- Przeczytaj fragment i zaznacz formy gramatyczne, których nie znasz.
- Jeśli znajdziesz więcej nieznanych sobie struktur, to na początek skoncentruj się na jednej. I poszukaj odpowiedzi na nurtujące Cię pytania.
- Poszukaj więcej informacji na temat danej struktury.
- Możesz również porównać ze sobą dwie struktury, które mogą sprawiać Ci problemy – np. portugalskie czasy przeszłe).
- Zwracaj również uwagę na to z jakimi przyimkami łączy się dany czasownik czy rzeczownik.
- Zastosuj zdobytą wiedzę w praktyce np. tworząc zdania.
*****
JĘZYK HISZPAŃSKI
A oto i Miguel de Unamuno:
“No recordaban Abel Sánchez y Joaquín Monegro desde cuándo se conocían. Eran conocidos desde antes de la niñez, desde la primera infancia, pues ya sus sendas nodrizas se juntaban y los juntaban cuando aun ellos no sabían hablar. Aprendió cada uno de ellos a conocerse conociendo al otro. Y así vivieron y se hicieron juntos amigos desde nacimiento casi, más bien hermanos de crianza.
En sus paseos, en sus juegos, en sus otras amistades comunes, parecía dominar e iniciarlo todo Joaquín, el más voluntarioso; pero era Abel quien, pareciendo ceder, hacía la suya siempre. Y es que le importaba más no obedecer que mandar. Casi nunca reñían. «Por mí como tú quieras…!» le decía Abel a Joaquín, y éste se exasperaba a las veces porque con aquel «como tú quieras…!» esquivaba las disputas.”
***
* czasy (indefinido – aprendió, vivieron; imperfecto – importaba, conocían; presente de subjuntivo – quieras)
* połączenia czasownik-przyimek, czasownik-czasownik (aprender a conocerse, parecer dominar, saber hablar)
*****
JĘZYK ANGIELSKI
Jako ostatni, Tom Hanks „Uncommon Type”:
„My Monday morning breakfast was buckwheat pancakes, chorizo sausage, a huge bowl of berries, and percolated coffee. Anna opted for some herbal tea I had long ago tucked away in the pantry and a tiny bowl of nuts she chopped up with a cleaver. She counted out eight blueberries to round out her nutritious breakfast. I shouldn’t say that neither of us wore clothes as we ate, as it will make us sound like nudists, but the fact is we tumbled out of bed without the slightest inhibitions.
As she was getting dressed for work she told me we were signing up for scuba diving lessons.”
***
W tekście znajdziecie, na przykład:
* czasy (past simple – was, chopped, wore; past continuous – was getting, were signing; future simple – will make)
* phrasal verbs (opt for, count out, tuck away)
*****
W każdym z przykładów możesz zaobserwować elementy charakterystyczne dla gramatyki danego języka. Starałam się pokazać tylko wybrane kwestie. Pamiętaj, że w każdym z tekstów znajdziesz znacznie więcej struktur gramatycznych.
Na sam koniec zachęcam Cię serdecznie do podzielenia się własnymi doświadczeniami związanymi z nauką języków obcych, literaturą oraz gramatyką.
