Sposoby na naukę odmiany czasowników w języku portugalskim oraz hiszpańskim

Języki romańskie słyną z rozbudowanego systemu odmiany czasowników. W przeciwieństwie do języka polskiego dysponują dużą gamą czasów i trybów, które potrafią napędzić stracha osobom chcącym dotrzeć do sedna sprawy i pragnących poprawnie je stosować. Jednak, nie należy zrażać się na samym początku. Rozpoczynając naukę warto poszukać jakichś pozytywów w tym zagmatwanym świecie zawiłości gramatycznych. Z jednej strony, z pomocą mogą nam przyjść różnego rodzaju podręczniki poświęcone odmianie czasownika. Znajdziemy w nich przydatne każdemu uczniowi wskazówki. Z drugiej strony, istnieją również inne sposoby. Opierają się bardziej na porównywaniu czasowników oraz zwracaniu uwagi na ich formy. Dzisiaj chciałabym się im bliżej przyjrzeć i zaprosić Cię do wspólnej zabawy. Mam nadzieję, że zainspiruje Cię ona do rozpoczęcia własnych poszukiwań, których ostatecznym celem będzie opanowanie odmiany czasowników. Zacznijmy, więc naszą przygodę!

Nauka w parach, a może nawet trójkąt

Niektóre czasowniki nieregularne w języku portugalskim odmieniają się w oparciu o określony schemat. Dlatego też, bazując na wybranych przykładach, można spróbować połączyć je w pary. A czasami nawet w większe grupy. Należy jednak pamiętać o tym, że najczęściej będą się one odmieniać w podobny sposób w wybranych czasach lub trybach gramatycznych. Natomiast, w pozostałych przypadkach model odmiany będzie się znacząco różnił.

Naszą analizę rozpocznijmy od dwóch podstawowych czasowników: ter oraz vir. Oba należą do grupy czasowników nieregularnych, a w czasie teraźniejszym odmieniają się w oparciu o ten sam schemat. Dlatego, aby zapamiętać łatwiej model możesz uczyć się ich w parze. Sam zobacz!

Innymi czasownikami, które występują razem są sair oraz cair. W przeciwieństwie do pierwszej pary, te zachowują się nierozłącznie jak bliźniaki. Oznacza to, że w każdym czasie i trybie będą odmieniały się według tego samego schematu. Poniżej znajdziesz odmianę w czasie teraźniejszym. Jednak, zachęcam Cię do przyjrzenia się tym czasownikom także w innych formach. Przekonasz się jak są do siebie podobne.

Na koniec zapraszam Cię do zabawy w “trójkącie”. Tym razem poznasz trzy czasowniki, które zachowują się podobnie, a w związku z tym możesz się ich uczyć łącznie. Nieco zasmuca fakt, że zasada ta sprawdza się najbardziej w przypadku czasu teraźniejszego oraz przyszłego. Poznaj naszych trzech muszkieterów: FAZER, DIZER oraz TRAZER :

Czasami warto być częścią grupy

Nie zawsze nieszczęścia chodzą parami, a nawet trójkami… może dopaść nas cała grupa. Jednak, wbrew pozorom nie tak trudno ją okiełznać. A wręcz przeciwnie, może być to bardzo pomocne w nauce. Poznajmy naszych kolejnych bohaterów.

W przypadku portugalskich czasowników równie ważne jak ich temat, są zakończenia. Mogą nam one wskazywać na przynależność do określonej podgrupy, co przekłada się w konsekwencji na odmianę. Sprawia też, że ucząc się odmiany jednego z nich, możemy opanować sporą ilość czasowników. Zacznijmy od Państwa –UZIR. W celach analizy wykorzystamy czasowniki traduzir oraz introduzir.

Inny rodzaj prawidłowości spotkamy w rodzinie –EAR. Ni stąd ni zowąd w odmianie w czasie teraźniejszym pojawia nam się dodatkowa samogłoska. Zobaczcie na własne oczy. Oto, FOLHEAR oraz PASSEAR:

Rosyjska matrioszka, czyli czasownik ukryty w czasowniku

Wbrew pozorom, nie chodzi tu wcale o język rosyjski. Nadal pozostajemy w kręgu języków romańskich, więc nie musisz się martwić, że nie zrozumiesz zapisu. Po prostu te czasowniki zachowują się jak pewna zabawka, którą może pamiętasz. Gdy otwierało, a raczej odkrywało górną część matrioszki, w środku była mniejsza lalka…. I tak dalej aż do najmniejszej. Portugalskie i hiszpańskie czasowniki nie są aż tak pomysłowe. Jednak, natrafisz na sporo takich, które będą składać się z przedrostka i  czasownika. Chodzi tutaj o połączenia z czasownikiem ter (esp tener), pôr (esp poner) oraz vir (esp venir). Możliwe są też inne połączenia, ale występują rzadziej. Na początek, odrobina portugalskich wariacji. Rozpoczniemy od pary conter oraz obter odmienionych w czasie teraźniejszym. Zwróć uwagę, że w przeciwieństwie do odmiany czasownika ter, w przypadku 2 i 3 os. liczby pojedynczej pojawia się akcent graficzny.

Kolejna propozycja obejmuje czasownik pôr, który jest chyba jednym z najciekawszych w języku portugalskim. Tym razem chciałabym Ci zaproponować zapoznanie się z odmianą w trybie conjuntivo w czasie teraźniejszym czasownika compor oraz supor. Dobra zabawa gwarantowana. Pamiętaj czasowniki złożone z pôr, tracą akcent graficzny czasownika wyjściowego.

Świetną zabawę zawsze gwarantuje czasownik vir. Zwłaszcza, jeśli zostaje odmieniony w czasie przeszłym. Zachowuje się wtedy niemal jak lustrzane odbicie czasownika ver. Ale to już inna historia i opowiem Ci ją innym razem. Dzisiaj chcę przedstawić czasowniki provir oraz intervir.  

A gdzie ten hiszpański?

Podobnie jak w języku portugalskim także w hiszpańskim pojawiają się czasowniki, których odmianę można zapamiętać ucząc się ich w grupie. Znając model koniugacyjny jednego, mamy dostęp do ich większej liczby. Na początek przeanalizujmy połączenie z czasownikiem ter. Aby nie zaczynać z grubej rury przyjrzyjmy się odmianie manter (pt) oraz mantener (esp) w czasie teraźniejszym.

Z pewnością nie zanudzisz się również przy nauce odmiany w czasie przeszłym czasowników pochodzących od portugalskiego pôr lub hiszpańskiego poner. Lepiej zapamiętać wzorzec, ponieważ będziesz miał więcej szans na praktykę w innych konfiguracjach.

Na zakończenie ponownie coś dla entuzjastów trybu conjuntivo lub z hiszpańska subjuntivo. Przywitajmy się zatem z czasownikami convir oraz convenir.

Mam nadzieję, że świetnie się bawiłeś i że te wskazówki przydadzą Ci się w dalszej nauce odmiany czasowników. Masz swoje sposoby? Jeśli tak, to podziel się nimi w komentarzu.